Google, Avrupa Birliği’ne bağlı bazı ülkelerde AB merkezli haber yayıncılarının arama sonuçlarından çıkarılmasını içeren bir deneme yaparak dijital dünyada büyük bir tartışma başlattı.
Belçika, Hırvatistan, Danimarka, Fransa, Yunanistan, İtalya, Hollanda, Polonya ve İspanya’yı kapsayan bu test, yalnızca sınırlı bir kullanıcı grubunu etkiliyor ve testin süresi belirlenmedi. Google, bu hamlenin, AB telif hakkı yasalarının gerektirdiği içerik ödemelerinin kullanıcı trafiği ve arama deneyimi üzerindeki etkilerini analiz etmek amacıyla yapıldığını belirtti.
Deneyin bir parçası olarak, Google bu ülkelerde kullanıcıların AB merkezli haber kaynaklarına ait sonuçları arama motorunda göremeyeceğini; ancak yine de uluslararası diğer kaynaklardan içerik bulabileceklerini bildirdi. Şirket ayrıca, test süresinin bitiminde arama sonuçlarının eski haline döneceğini ve bu denemenin yayıncılara ödeme süreçlerini etkilemeyeceğini vurguladı. Buna ek olarak, Google’ın Avrupa Telif Hakkı Direktifi (EUCD) kapsamında AB ülkelerindeki 4.000’den fazla haber yayıncısıyla yaptığı içerik lisanslama anlaşmalarının da devam edeceği ifade edildi.
Google’ın, küresel olarak benzer durumlarda ülkelerdeki haber içeriklerini arama motorundan kaldırma tehdidini daha önce de kullanmış olması, medya sektöründe çeşitli endişeleri gündeme getirdi. Şirket, geçtiğimiz yıllarda Kanada ve Avustralya’da benzer anlaşmazlıklar yaşadı.
Kanada’nın 2023 yılında yürürlüğe soktuğu Çevrimiçi Haber Yasası (Bill C-18) doğrultusunda Google, ülkedeki haber bağlantılarını arama sonuçlarından kaldırabileceğini belirtti; fakat anlaşmaya vararak yıllık 100 milyon dolarlık ödeme yapmayı kabul etti. Benzer şekilde, Avustralya’nın 2021’de yürürlüğe giren yasa tasarısı sonrası tüm arama motorunu ülkeden çekmekle tehdit eden Google, daha sonra Avustralyalı medya kuruluşları ile anlaşmaya vararak içerik lisansları satın aldı.
Google’ın AB’de yürüttüğü bu test, medya sektörünün kırılgan yapısı nedeniyle eleştirilere neden oldu. Şirket, bu test sırasında yayıncılara sunduğu analiz araçlarıyla, trafik modellerini izlemelerine ve değerlendirmelerine yardımcı olmayı hedeflediğini belirtiyor. Ancak bu durum, pek çok kişi tarafından Google’ın içerik ödemelerine direniş olarak algılanıyor ve arama motorunun AB telif yasaları doğrultusunda daha geniş çapta bir dönüşüme hazırlık yaptığı şeklinde yorumlanıyor.
