Kaliforniya, yapay zeka teknolojisinin hızla geliştiği bir dönemde, sanatçıların haklarını korumak adına önemli bir adım attı. Vali Gavin Newsom’un imzaladığı AB 2602 numaralı yasa tasarısı, dijital dünyada sanatçıların benzerliklerinin kullanımına yeni bir çerçeve çiziyor.
AB 2602, geniş bir uygulama alanına sahip. Yasa, film, televizyon, video oyunları, reklamlar, sesli kitaplar ve sendikasız performans işlerini kapsıyor. Bu düzenlemeyle birlikte:
- Stüdyolar ve işverenler, sanatçıların “dijital kopyalarını” kullanmadan önce izin almak zorunda kalacak.
- Sanatçının sesinin veya görüntüsünün yapay zeka ile oluşturulmuş deepfake’i, sanatçının bizzat yapabileceği bir işin yerine kullanılamayacak.
- Dijital replika kullanımı, sanatçının sözleşmesinde açıkça belirtilmemişse yasak olacak.
- Sanatçının yasal veya sendika temsilciliği olmadan imzalanan bu tür anlaşmalar geçersiz sayılacak.
Newsom ayrıca AB 1836 yasasını da imzaladı. Bu yasa, ölmüş sanatçıların dijital benzerliklerinin kullanımı için mirasçılarından izin alınmasını zorunlu kılıyor. Bu düzenleme, Kaliforniya’nın ölüm sonrası tanıtım hakkını genişleterek, sanatçıların haklarını ölümlerinden sonra da koruyor.
SAG-AFTRA, yasayı güçlü bir şekilde destekledi. Sendika başkanı Fran Drescher, bu gelişmeyi “SAG-AFTRA üyeleri ve diğer herkes için önemli bir gün” olarak nitelendirdi. Motion Picture Association ise başlangıçta yasaya karşı çıksa da, daha sonra yapılan revizyonlarla tarafsız bir duruş sergiledi.
Bu yasa, hızla gelişen yapay zeka teknolojisinin eğlence sektöründeki kullanımına önemli sınırlamalar getiriyor. Özellikle deepfake teknolojisinin yaygınlaşmasıyla birlikte, sanatçıların haklarının korunması kritik bir konu haline gelmişti.
SAG-AFTRA baş müzakerecisi Duncan Crabtree-Ireland’ın da belirttiği gibi, “Dijital replikasyon çağında ses ve benzerlik hakları, kötüye kullanımdan korunmak için güçlü bariyerlere sahip olmalı.” Bu yasa, tam da bu bariyerleri sağlıyor.
Yasa, 1 Ocak 2025‘te yürürlüğe girecek. Bu süre, sektörün yeni düzenlemelere uyum sağlaması için zaman tanıyor. Aynı zamanda, diğer eyaletlerin ve ülkelerin benzer düzenlemeler getirmesi için bir örnek teşkil ediyor.
Kaliforniya’nın bu adımı, dijital çağda sanatçı haklarının korunması konusunda önemli bir dönüm noktası olarak görülüyor. Yapay zeka teknolojisinin hızla geliştiği bir dönemde, bu tür yasal düzenlemeler, etik ve haklar konusundaki tartışmaların merkezinde yer alacak gibi görünüyor.