Avrupa Birliği (AB), genel amaçlı yapay zeka (GPAI) modellerine yönelik düzenlemelerin temelini oluşturacak Uygulama Kuralları taslağını ilk kez kamuoyuna sundu. AI Yasası’nın 1 Ağustos’ta yürürlüğe girmesinin ardından yayımlanan bu 36 sayfalık taslak, yapay zeka geliştiricileri için şeffaflık, telif hakkı uyumu ve risk yönetimi gibi konularda detaylı bir rehber niteliğinde.
GPAI Nedir?
Taslak, 10²⁵ FLOP’un üzerinde bilgi işlem gücüyle eğitilen modelleri genel amaçlı yapay zeka (GPAI) olarak tanımlıyor. Bu kapsamda OpenAI, Google, Meta, Anthropic ve Mistral gibi şirketler yer alıyor. Ancak liste gelecekte genişleyebilir.
Taslağın Ana Hatları
Tasarının odaklandığı bazı temel alanlar şunlar:
- Şeffaflık: AI geliştiricilerinin, modellerini eğitmek için kullandıkları web tarayıcıları ve veri kaynakları hakkında bilgi vermesi gerekiyor. Bu, telif hakkı sahipleri ve yaratıcı içerik üreticileri için önemli bir güvence sağlıyor.
- Risk Yönetimi: Şirketler, siber suçlar, ayrımcılık ve kontrol kaybı gibi sistemik risklere karşı Güvenlik ve Emniyet Çerçevesi (SSF) benimsemekle yükümlü olacaklar. Risklerin sürekli değerlendirilmesi ve orantılı önlemler alınması gerekiyor.
- Teknik ve Yönetimsel Önlemler: Taslak, model verilerinin korunması, erişim kontrollerinin hatasız uygulanması ve modellerin etkinliğinin düzenli olarak yeniden değerlendirilmesini öngörüyor. Yönetişim alanında ise şirketlerin, iç denetim mekanizmalarını güçlendirmesi ve gerektiğinde dış uzmanlardan destek alması bekleniyor.
Aykırı Davranışlar İçin Ağır Cezalar
AB’nin teknolojiye yönelik düzenlemelerinde olduğu gibi, yapay zeka modelleri için getirilen kuralların ihlali durumunda da ağır cezalar öngörülüyor. Uyum sağlamayan şirketler, 35 milyon avroya veya küresel yıllık gelirlerinin %7’sine varan para cezalarıyla karşılaşabilir.
Geri Bildirim Süreci
Paydaşlar, 28 Kasım 2024’e kadar özel Futurium platformu üzerinden taslak hakkında geri bildirimde bulunabilir. Nihai yönergelerin 1 Mayıs 2025’te yayımlanması bekleniyor.
AB’nin Hedefi
Bu yeni düzenleme, yapay zeka alanında şeffaflık ve hesap verebilirliği artırmayı, aynı zamanda teknolojinin yarattığı riskleri kontrol altına almayı amaçlıyor. Taslağın nihai hali, AB’yi küresel yapay zeka düzenlemelerinde lider konuma getirebilir.
